شاخص های صوری شدن معاملات در عملکرد بانکداری بدون ربا در ایران؛ بررسی موردی: تسهیلات اعطایی شعب بانک تجارت مشهد مقدس

نویسندگان

محمدنقی نظرپور

محمدرضا یوسفی شیخ رباط

میمنت ابراهیمی

چکیده

با توجه به گذشت حدود سه دهه از اجرای قانون عملیات بانکداری بدون ربا در ایران و پدیدار شدن تحولات گسترده در نظام بانکی کشور، اکنون لازم است از دو جنبه انطباق عملکرد نظام بانکداری بدون ربا با مقررات بانکی و اصول و معیارهای شرعی (از جمله معیارهای ممنوعیت ربا، اکل مال بالباطل، ضرر و ضرار، غرر و صوری نشدن معاملات) بررسی­های علمی و تجربی صورت پذیرد.       این مقاله به شناسایی و معرفی شاخص­های صوری شدن معاملات جهت ارزیابی عملکرد نظام بانکداری بدون ربا می­پردازد و این امر از آن جهت قابل ملاحظه است که به نظر می­رسد در حدود سه دهه اخیر نحوه عملکرد بانکداری بدون ربا در اعطای تسهیلات، به صوری شدن روابط و قراردادهای منعقده بین طرفین معامله (کارکنان نظام بانکی و متقاضیان تسهیلات)، منتهی شده است. بر همین اساس معرفی شاخص­های کمی و معین جهت نظارت بر امر انطباق فعالیت­های نظام بانکی با اصول و معیارهای شرعی ضروری به نظر می­رسد. روش تحقیق با اتکا بر منابع کتابخانه­ای، روش توصیفی و تحلیل محتوا است و با به­کارگیری روش میدانی، شاخص­های صوری شدن معاملات برآورد می­گردد.      فرضیه مقاله این است که بیش از نیمی از معاملات شعب بانک تجارت مشهد صوری است. جامعه آماری این مطالعه تمام قراردادهای منعقد شده بین شعب بانک تجارت مشهد مقدس و مشتریان در سال 89-1388 می­باشد و با استفاده از روش نمونه­گیری خوشه­ای، ۴۵۱ مشتری که از بانک تسهیلات دریافت نموده­اند، به عنوان نمونه انتخاب شده­اند. گرچه اصل قانون عملیات بانکی بدون ربا کاملاً مطابق با شرع مقدس می­باشد ولی نتایج مربوط به برآورد شاخص­های صوری شدن معاملات نشان می­دهد که بیش از نیمی از معاملات بانکی در شعب بانک تجارت مشهد صوری است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شاخص‌های ممنوعیت ربا در عملکرد بانکداری بدون ربا در ایران بررسی موردی تسهیلات اعطایی شعب بانک تجارت مشهد مقدس

با توجه به اینکه اصلی‌ترین تمایز بانکداری بدون ربا از بانکداری متعارف اجتناب از ربا است، این مقاله بر انطباق عملکرد نظام بانکی با معیار ممنوعیت ربا متمرکز است و این امر از آن جهت قابل ملاحظه است که عملکرد نظام بانکی در حدود سه دهه اخیر ابهامات و کاستی‌هایی را در اسلامی بودن نظام بانکی ایجاد کرده است. بر همین اساس معرفی شاخص‌های کمی و معین جهت نظارت بر امر انطباق فعالیت‌های نظام بانکی با اصول و ...

متن کامل

تحلیل صوری سازی قراردادها در عملیات بانکداری بدون ربا در جمهوری اسلامی ایران، مطالعه موردی بانک های دولتی

چکیده یکی از چالش های بانکداری بدون ربا در جمهوری اسلامی ایران، صوری سازی قراردادها در عملیات بانکداری بدون ربا است. اهمیت این معضل از این رو که هم به حوزه ی کارایی های اجرایی و هم به حوزه ی عملکرد غیرربوی آن مربوط می شود دوچندان است. صوری شدن قراردادها و معاملات بانکی علاوه بر آسیب رساندن به بخش های مختلف اقتصاد، باعث ورود ربا به اموال مسلمین گشته و اعتماد مردم را نسبت به نظام بانکی کشور مخدو...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)

ناشر: پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس

ISSN 1735-6768

دوره 14

شماره 3 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023